بررسی علمی تاثیر کیفیت، میزان و مقدار خواب بر سردرد های میگرنی

نام اصلی مقاله: مقايسه کيفيت خواب و سردردهای ميگرنی در افراد با خواب مناسب و نامناسب
مجله پزشکی ارومیه، دوره بیست و سوم، شماره هفتم، ویژنامه اسفند 1391
سعید اسد نیا، دکتر فیروزه سپهریان آذر، دکتر آرش موسی الرضایی اقدم، سعید سعادتمند

چکیده:
پيش زمينه و هدف: مشکلات خواب در بيماران مبتلا به سردردهای ميگرنی بسيار شايع است. هدف پژوهش حاضر مقايسه کيفيت خواب و سردردهای ميگرنی در افراد با خواب مناسب و نامناسب می‌باشد.
روش : پژوهش حاضر توصيفی و از نوع علی مقايسه‌ای می‌باشد. جامعه آماری در برگيرنده کليه دانشجويان دختر و پسر مقطع کارشناسی دانشگاه اروميه در سال تحصيلی 91-90 بودند که به شيوه نمونه گيری تصادفی خوشه‌ای ساده انتخاب شدند. بدين منظوردر مرحله اول، تعداد 280 نفر آزمون کيفيت خواب پيتسبورگ و پرسش‌نامه سنجش علائم سردرد ميگرن نجاريان را تکميل نمودند. در مرحله بعد، 115 نفر از دانشجويانی که نمره آنان در آزمون کيفيت خواب پايين تر، و 115 نفر از دانشجويانی که نمره آنان بالاتر از نقطه برش بود، انتخاب و به عنوان افراد با خواب مناسب و نامناسب گروه بندی شدند. داده‌های به دست آمده با استفاده ازآزمون آماری تحليل واريانس چندمتغيره مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند.
يافته‌ها : نتايج پژوهش نشان داد که تفاوت معناداری (001/0 = P ) بين دو گروه از لحاظ متغيرهای مورد بررسی وجود دارد و گروه با خواب نامناسب ميانگين بالاتری را در متغير سردردهای ميگرنی، کيفيت خواب و زير مقياس‌های آن يعنی کيفيت ذهنی خواب، تاخير در به خواب رفتن، طول مدت خواب، خواب مفيد، اختلالات خواب، مصرف داروهای خواب آور و اختلال عملکرد روزانه کسب نمودند.   نتيجه گيری : افرادی که از کيفيت خواب مناسبی برخوردار نيستند، سردردهای ميگرنی و مشکلات خواب بيشتری را در طول زندگی خود تجربه می‌کنند.

مقدمه:
سردرد یکی از معظلات بشر است، هرچند بسیاری از مبتلایان به سردرد هیچگاه به دنبال درمان نمیروند اما نیمی از مبتلایان به سردرد بروز اختلال در کارکرد روزانه را گزارش می نمایند، میزان نا توانی که سردرد در طی سال ایجاد مینماید معادل و یا حتی بیش از بیماری های عمده بشر مانند فشار خون، آرتریت روماتید، سرطان پستان است. بیش از یک میلیون بیمار سرپایی که در سال 2007 در آمریکا مشاوره دریافت کرده اند گرفتار اختلالات سردرد بودند، این اختلال (سردرد) در میزان افزایش غیبت از کار، بازدهی در کار، افزایش پریشانی های روانشناختی و همچنین در پایین آمدن کیفیت زندگی سهیم است.
میگرن یکی از متداول ترین انواع سردرد در همه جوامع بشری، از جمله ایران می باشد که میتواند تمام ابعاد زندگی شخصی، اجتماعی و کاری بیمار را تحت تاثیر قرار دهد و بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، رتبه نوزدهم را در بین همه اختلالات ایجاد کننده ناتوانی در انسان به خود اختصاص داده است. این نوع سردرد با طول مدت  4 الی 72 ساعت و فواصل بدون درد و گاهی با علامت های قبل از حمله سردرد مثل خطوط زیگزاگ یا ستاره در میدان بینایی و در طول حمله با علائمی از قبیل استفراغ، تهوع، ترس از نور و ترس از صدا تشخیص داده می شود.

کلید پیشگیری از سردرد مشخص کردن عوامل محرک و انگیزاننده آن میباشد و این عوامل عمومیت نداشته و حتی یک عامل همیشه برانگیزاننده حمله، در همان شخص نمیباشد.
بیکوآل و لیپتون اشاره کردند که مداخلات دارویی و رفتاری، هوشیار بودن بر وضعیت بدن و تشویق بیمار برای حفظ وزن بهنجار، اجتناب از مصرف مفرط دارو، اجتناب از مصرف زیاد کافئین، بررسی مشکلات خواب و خروپف و تلاش در جهت درمان آن  و غربالگری و درمان افسردگی و سایر اختلالات روانپزشکی همبود از پیشرفت سردرد میگرنی جلوگیری میکند.
رابطه بین سردرد های اولیه و خواب (میگرن، تنشی و خوشه ای) در ادبیات پژوهشی تاریخچه ای طولانی دارد، راسموسن به نقل از مایزلس و بورچت گزارش می کند که اختلال خواب در بیماران مبتلا به سردرد شیوع بیشتری دارد.
توماسو، سارادو، ویکچیو، سرپینو، استاسی گزارش کردند که اختلالات خواب نشانگان رایج در افارد مبتلا به سردرد می باشد و در اشکال مزمن سردرد و بیماران دارای اختلالات روانپزشکی همبود شیوع بیشتری دارد، همچنین درد مزمن ممکن است علت کیفیت ضعیف خواب باشد. در واقع میتوان گفت وجود اختلالات روانپزشکی همبود و اختلالات خواب در افراد مبتلا به سردرد های اولیه که شامل میگرن، نوع تنشی و خوشه ای میباشد، به طور مسلم مشخص شده است. نتایج مطالعات نشان میدهد که بی خوابی، نشانه رایجی در بیماران مبتلا به سردرد مزمن روزانه میباشد و برخی دیگر به مختل شدن الگوی خواب در افرادی که از سردرد های میگرنی رنج می برند، اشاره می کنند. عده ای از محققان مانند ایسیک و همکاران نتیجه گرفته اند که خروپف کردن، نابهنجاری های خواب، عرق کردن در زی خواب، و خواب آلودگی در طی روز در بین کودکان بدون میگرن و سردرد بسیار رایج است.
بر اساس مطالعه ای در آمریکا دلگادو و همکاران گزارش کردند، افراد مبتلا به سردرد های مزمن روزانه نیمرخ روانشناختی و کیفیت خواب مشابه را نشان دادند.
خواب فرآیندی فعال است که بواسطه سیستم عصبی مرکزی - غدد درون ریز و رفتاری تنظیم می شود. خواب و استراحت نقش ترمیمی و حفاظتی داشته و در بازسازی قوای جسمی و هیجانی سهیم هستند. اغلب افراد تا زمانی که به مشکلات ناشی از خواب دچار نشوند به فواید خواب توجه ندارند. تحقیقات بهروزی فر و زنوسی، نظافتی و اسماعیلی نشان داده است که در افراد مبتلا به بیخوابی، میانگین تعداد موارد بستری در ماه تقریبا دو برابر افراد بدون سابقه اختلال خواب بوده است.
عوامل زیادی تعادل حیاتی و تنظیم شبانه روزی خواب و به نوبه خود کیفیت و کمیت خواب را تحت تاثیر قرار میدهند برنامه خواب و بیداری نامنظم، شیفت کاری، بهداشت ضعیف خب، اختلالات فیزیکی، تجویز دارو، الکل، نیکوتین، داروها، صدای بلند، روشنایی در زمان خواب، از جمله این عوامل میباشند.
نتایج مطالعات متعدد حاکی از آن است که سردرد و کیفیت خواب نامطلوب همبودی زیادی با هم دارند. با این که سازه کیفیت خواب به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرد، بازنگری مربوط به ادبیات پژوهشی نشان می دهد که هنوز کیفیت خواب به طور کامل فهمیده نشده است.
کسکین و کلیسوگلو اشاره میکنند که اصطلاح کیفیت خواب هنوز به طور ضعیفی تعریف شده اما با این حال به طور وسیعی توسط محققان، درمانگران و حتی بیماران به کار برده میشود، در حالی که کیفیت خواب ضعیف یکی از خصیصه های کلیدی بی خوبی می باشد، اما مطالعات اندکی در مورد اینکه چگونه افراد موفق میشوند احساس ذهنی خود را درباره کیفیت خواب خوب یا بد تفکیک کنند انجام شده است. بیخوابی یکی از زیر مقیاس های اختلالات خواب محسوب میشود، که در آن شخص هنگام بخواب رفتن با دشواری مواجه میشود. شب بیدار میماند یا صبح زود بیدار میشود. این اختلال به طور کلی ممکن است گویای کیفیت نامطلوب خواب باشد. مفهوم کیفیت خواب به طور گسترده اطلاعاتی درباره مدت خواب، عوامل فیزیولوژیکی و همچنین ادراک روانشناختی درباره خواب مناسب ارائه می دهد.
هاروی، ستینسون، ویتاکر، موسکویتز و ویرک نیز معتقدند کیفیت خواب پدیده ای پیچیده بوده که تعریف و همچنین اندازه گیری آن دشوار می باشد، کیفیت خواب وابسته به حدس و گمان ذهنی درباره شروع آسان خواب، حفظ خواب، مجموع زمان خواب و بیدار شدن زود هنگام از خواب می باشد به علاوه فقدان بیقراری در هنگام شب، نبود حرکات در طی خواب، نبود اضطراب، استرس یا داشتن آرامش هنگام خوابیدن است.
ارتباط بین خواب و میگرن در پژوهش کلمن و راینس تایید شده است،

میگرن به مغر آسیب می زند

توجه: البته این مقاله به طور قطعی ثابت نمی کند که میگرن به مغز آسیب می زند ؛
تحقیقات وبسایت "بانک اطلاعات سردرد" در این خصوص ادامه دارد
و یافته های جدید در صورت لزوم منتشر خواهند گردید
با ما همراه باشید....

به گزارش جهان، دکتر مسعود آشنا از استادان دانشگاه کپنهاگ که هدایت تحقیقات صورت گرفته درباره میگرن را بر عهده داشته است، می گوید پیش از این تصور می شد میگرن یک اختلال بی خطر است که آثار زیانبار پایدار بر ساختار مغز نمی گذارد. اما تحقیقات گسترده ای که ما انجام داده ایم، نشان می دهد که میگرن می تواند به طور دایم و برای همیشه آثار زیانباری بر ساختار مغز بر جا گذارد.»

پزشکانی که این تحقیقات را انجام داده اند در بررسی های خود به این نتیجه رسیدند که در افرادی که از میگرن رنج می برند نسبت به افرادی که دچار این گونه سردردها نمی شوند، خطر صدمات مغزی، ناهنجاری ماده سفید و تغییر حجم مغز افزایش می یابد. علاوه بر این، خطر چنین صدمات و اختلالاتی در افرادی که علایم و نشانه های پیشین میگرن در آنها قابل مشاهده است، بیشتر می شود.

دستگاه عصبی مرکزی قسمتی از دستگاه عصبی است که در درون محفظه‌ای استخوانی به نام استخوان جمجمه و ستون فقرات قرار گرفته است و شامل مغز و نخاع می‌باشد. از نظر ساختمانی در سیستم اعصاب مرکزی دو قسمت به نامهای ماده سفید و ماده خاکستری قابل تشخیص می‌باشد.

در چارچوب تحقیقات گسترده درباره آثار میگرن، محققان و پژوهشگران نتایج نوزده تحقیق از جمله سیزده تحقیق بالینی را که در آن از بیماران ام آر آی مغزی گرفته شده بود، مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند.

این مطالعات نشان داد خطر صدمه دیدن ماده سفید مغز در افرادی که از میگرن با نشانه های پیشین بیماری رنج می برند، نسبت به افرادی که دچار سردرد نمی شوند شصت و هشت درصد افزایش می یابد اما افرادی که میگرن در آنها با نشانه های پیشین همراه نیست این میزان سی و چهار درصد است.

خطر اختلالات مغزی در بیمارانی که میگرن در آنها با نشانه های پیشین همراه است نسبت به افرادی که میگرن آنها چنین نشانه هایی ندارد، چهل و چهار درصد افزایش می یابد.

میگرن به روایت انستیتو ملی سلامت آمریکا

در این پست در ارتباط با بیماری میگرن مقاله جامع ، و بسیار معتبر علمی استخراج شده از کتابخانه ملی پزشکی آمریکا بخشی انستیتو ملی سلامت ایالات متحده آمریکا برای اولین بار به زبان فارسی در وبسایت "بانک اطلاعات سردرد" منتشر میگردد.

هشدار: هرگونه کپی برداری از مقالات منتشره در این وبسایت تنها با درج نام "بانک اطلاعات سردرد" به صورت لینک و به عنوان منبع مجاز می باشد.

میگرن یک نوع رایج از سردرد می باشد که ممکن است با علائمی مانند تهوع، استفراغ یا حساسیت به نور همراه باشد. در بسیاری از مردم، درد به شکل ضرباندار فقط در یک طرف سر احساس می شود. برخی از افراد که دچار میگرن بوده اند، علائم هشدار دهنده ای داشته اند که اصطلاحا هاله (aura) نامیده می شود، این حالت قبل از آغاز واقعی میگرن خود را نشان می دهد. هاله گروهی از علائم، از جمله اختلالات بینایی، که یک علامت هشدار دهنده است که سردرد بد در حال آمدن است. هاله گروهی از علائم، از جمله اختلالات بینایی، و در اصل یک علامت هشدار دهنده است که یک سردرد بد و آزاد دهنده (همان سردرد میگرنی) در حال آمدن است.

علل، شیوع، و عوامل خطر
سردرد های میگرن معمولا برای اولین بار بین سنین 10 و 45 سال ظاهر می شوند. گاهی اوقات آنها ممکن است در مراحل بعدی زندگی آغاز خواهد شد.

    میگرن اغلب در زنان نسبت به مردان بیشتر رخ می دهد
    میگرن ها ممکن است خانوادگی و فامیلی باشند
    برخی از زنان، اما نه همه، ممکن است در دوران حاملگی دچار میگرن شوند

میگرن ناشی از فعالیت غیر عادی مغز است، که می تواند توسط تعدادی از عوامل ایجاد می شود. با این حال، زنجیره دقیق حوادث و اتفاقات همچنان نامشخص است. امروز، بسیاری از پژوهشگران پزشکی معتقدند حمله میگرنی در مغز آغاز می شود، و مسیرهای عصبی و مواد شیمیایی سیستم اعصاب مغزی را درگیر می کند. این تغییرات در مغز و بافت های اطراف جریان خون را تحت تاثیر قرار می دهند.

الکل، استرس و اضطراب، بوهای خاص یا عطر، صداهای بلند یا چراغ های روشن پر نور ، و سیگار کشیدن ممکن است میگرن را آغاز کند.

همچنین موارد زیر ممکن است موجب آغاز حملات میگرنی شود:

    ترک ناگهانی مصرف کافئین (قهوه)
    تغییرات هورمونی در دوران قاعدگی زن و یا استفاده از قرص های جلوگیری از بارداری
    تغییرات در الگو خواب
    ورزش یا سایر استرس های فیزیکی
    حذف یک وعده غذایی و گرسنگی
    سیگار کشیدن یا قرار گرفتن در معرض دود

سردرد میگرنی می تواند با غذاهای خاص تحریک و تشدید شود. شایع ترین آنها عبارتند از:

    هر ماده غذایی فرآوری شده، تخمیر شده، ترشی یا غذاهای کهنه، و همچنین غذاهایی که حاوی مونوسدیم گلوتامات (MSG)
    محصولات پخته شده، شکلات، آجیل، کره بادام زمینی، و فراورده های لبنی
    غذاهای حاوی تیرامین، که شامل شراب قرمز، پنیر از سالمندان، ماهی دودی، جگر مرغ، انجیر و برخی از حبوبات
    میوه ها (آواکادو، موز، مرکبات)
    گوشت های حاوی نیترات (هات داگ، گوشت خوک و یا گوشت گاو خشک شده، سوسیس، کالباس، همبرگر، ژامبون)
    پیاز

البته این لیست ممکن است همه محرک های میگرن را شامل نشود.

واقعا باید دانست که سردرد های میگرنی به علت تومور مغزی یا دیگر مشکلات پزشکی جدی و خطرناک نیستند. با این حال، تنها ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی و پزشکی با تجربه می تواند تعیین کند که آیا شما علائم میگرن را دارید یا مسئله چیز دیگری است.

 علائم میگرن
اختلالات بینایی، یا اورا (هاله)، به عنوان یک "علامت هشدار دهنده" که از آمدن و شروع میگرن در آینده نزدید خبر میدهد. هاله در هر دو چشم رخ می دهد و ممکن است هر یک یا تمام موارد زیر را شامل:

    نقطه و لکه کور موقت
    تاری دید
    درد چشم
    دیدن ستاره ای یا خطوط زیگزاگ و اشیع معلق
    دید تونل

علائم هشدار دهنده دیگر شامل خمیازه کشیدن، مشکل در تمرکز، تهوع، و مشکل انتخاب و پیدا کردن کلمات مناسب در صحبت کردن است.

هر فرد مبتلا به میگرن حالتی از آ اورا را دارد. معمولا حدود 10 - 15 دقیقه قبل از سردرد این حالت بروز میکند. با این حال اورا ممکن است از چند دقیقه تا 24 ساعت قبل از سردرد میگرن رخ می دهد. سردرد ممکن است همیشه از هاله آ اورا و از این قاعده پیروی نکند.

سردرد میگرن می تواند کسل کننده یا شدید باشد. درد ممکن است در پشت چشم یا در پشت سر و گردن احساس شود. برای بسیاری از بیماران، سردرد همیشه در یک طرف سر شروع می شود. این سردرد معمولا دارای ویژگی های زیر است:

    احساس ضربان، تپش یا جهیدن
    در یک طرف سر بدتر هستند
    شروع به عنوان درد کسل کننده و بدتر و بدتر می شوند ظرف چند دقیقه تا چند ساعت
    دوام و مدت طول کشیدن این سردرد ها 6 - 48 ساعت است

سایر علامت ها و نشانه هایی که ممکن است با سردرد در میگرن رخ دهند عبارتند از:

    لرز و احساس سردی
    افزایش دفع ادرار
    خستگی و احساس فرسودگی
    از دست دادن و کاهش اشتها
    تهوع و استفراغ
    بی حسی و کرختی، احساس سوزن سوزن شدن، یا ضعف و کوفتگی
    مشکلات تمرکز، ضعف در پیدا کردن کلمات و جمله سازی مناسب در گفتار
    حساسیت به نور یا صدا
    عرق کردن

برخی از علائم و نشانه های میگرن حتی پس از برطرف شدن حمله میگرنی ممکن است باقی بمانند این موارد خاص به شرح زیر هستند:

    احساس روان کسل کننده ، مانند تفکر مبهم
    افزایش نیاز به خواب
    درد گردن


بررسی ها و آزمایشات جهت تشخیص میگرن


پزشک شما می تواند این نوع سردرد را با پرسیدن سوال در مورد علائم شما و سابقه خانوادگی میگرن ، تشخیص دهد. یک معاینه فیزیکی کامل انجام خواهد شد برای تعیین اینکه سردرد شما به دلیل تنش عضلانی، بیماری مشکلات سینوس، یا یک اختلال جدی در مغز مثل تومور یا غده خوش خیم نباشد.

هیچ آزمون خاصی وجود ندارد تا قطعا ثابت کند سردرد شما میگرن است!. با این حال، پزشک شما ممکن است سفارش یک MRI مغزی یا سی تی اسکن اگر شما تا به حال چنین حالتی را نداشته بودید و یا اگر شما دچار علائم غیر معمول مبتلا به میگرن باشید  از جمله ضعف، مشکلات حافظه، یا از دست دادن هوشیاری.

EEG (نوار مغزی) ممکن است لازم باشد برای رد کردن تشنج. پونکسیون کمری (نمونه گیری مایع نخاعی) ممکن است انجام می شود.


درمان و روش معالجه میگرن

هیچ درمان خاص و دقیقی برای سردرد های میگرن وجود ندارد. هدف جلوگیری از بروز نشانه ها و عوارض آزار دهنده و علل آغاز کننده آن است.

گام کلیدی شامل یادگیری نحوه مدیریت میگرن در خانه است. یک دفترچه یادداشت روزانه سردرد می تواند کمک به شما تا سردرد خود و محرک های آن را شناسایی و پیدا کنید. سپس خود شما و پزشک شما می تواند برنامه ریزی کند برای چگونگی پیشگیری و جلوگیری از این محرک های سردرد.

اگر شما میگرن های مکرر دارید، پزشک شما ممکن است تجویز دارو برای کاهش تعداد حملات میگرن در دستور کار قرار دهد. برای تاثیر گذاری اینگونه دارو ها شما می بایست آنها را روزانه مصرف کنید. این داروها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
    داروهای ضد افسردگی مانند آمی تریپتیلین یا ونلافاکسین
    داروهای ضد فشار خون مانند مسدود کننده های بتا (پروپرانولول، metroprolol) یا مسدود کننده های کانال کلسیم ( وراپامیل )
    داروهای تشنج مانند اسید والپروئیک ، گاباپنتین و توپیرامات

سم بوتولینوم نوع آ (بوتاکس) به صورت تزریق نیز ممکن است کمک به کاهش حملات میگرنی که بیش از 15 روز در هر ماه اتفاق می افتند.

دلیل ابتلا به میگرن - Because Catching Migraines

بانک اطلاعات سردرد:

میگرن جزو آن دسته از بیماری ها می باشد هنوز علت اصلی آن ها مشخص نشده است. سر درد های میگرنی به علت گشاد شدن و انبساط عروغ خونی در مغز و فشار آن به اعصاب بوجود می آید اما علت ایجاد میگرن چیست؟ رد پای ماده معروف سروتونین (Serotonin) که در مغز نقش انتقال دهنده عصبی را بازی می کند در میگرن هم دیده می شود.
تعدادی تحقیقات جدید دخالت نقص ژنتیکی در ایجاد میگرن را تقریبا اثبات کرده اند،اما کدام ژن؟

پژوهشگران ژن معیوبی را در بین جمعی از مبتلایان به میگرن کشف کرده اند که امکان دارد علت اصلی سردرد میگرنی باشد.
تقریبا 20 درصد مردم جهان مبتلا به میگرن هستند. همانطور که در بالا بیان شد محققان شواهدی تازه‌ یافته‌اند که از احتمال اثر نقص ژنتیکی در ظهور  میگرن دلالت دارد.
 به گزارش بی‌بی سی، بر اساس دستاوردهای تحقیقات فراوانی که در دانشگاه آکسفورد انگلیس صورت گرفته، پژوهشگران ژن معیوبی را در میان گروهی از مبتلایان به میگرن کشف کرده اند که که به احتمال زیاد عامل سردرد های میگرنی می باشد. دکتر زامل سادر، از این دانشگاه، بیان می دارد که این کشف جدید می‌تواند قدمی بزرگ در شناخت بیماری‌ای باشد که از هر پنج نفر یکی به آن گرفتار است. بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، میگرن جزو شایع ترین بیماری های جهان می باشد.
سردردهایی که در میگرن ایجاد می شوند  اغلب برای ساعت های طولانی ادامه دارند، در برخی از بیماران با آغاز درد در ناحیه پیشانی و گیج گاهی، ناراحتی در  بینایی نیز ایجاد می شود و بیشتر افراد برای آرام کردن سردرد میگرنی از داروهای تسکین دهنده قوی استفاده و تاریکی را به روشنی ترجیح می دهند.
نتایج این تحقیق که تنی چند از محققین بخش ژنتیک دانشگاه آکسفورد نیز در آن مشارکت داشتند، نشان داد که یک ژن با نام (TRESK) به‌ صورت مستقیم در پیدایش سردردهای میگرنی بعضی از بیماران مورد آزمایش دخالت داشته است. این دستاوردها همچنین نشان می دهد که در صورتی که ژن ترسک به صورت طبیعی فعال نباشد، عوامل محیطی موثر در بروز میگرن، به راحتی هر بیشتر بخش های کنترل درد در مغز را تحت‌ تأثیر خود قرار می دهند.